Περού Μια άγνωστη γενοκτονία

Περού
Μια άγνωστη γενοκτονία

Η τριαντατριάχρονη ιθαγενής αγρότισσα Μαρία Μαμέριτα Μεστάνσα Τσάβες ζούσε μαζί με τον άνδρα της, τον Χασίντο Σαλασάρ Χουάρες και τα επτά παιδιά της στο χωριό Άλτο Σορογκόν, της επαρχίας Ενκανιάδα στην περιφέρεια της Καχαμάρκα στην βόρεια περουβιανή Σιέρρα. Φτωχή και αγράμματη, ήταν μια από τις ιδανικές περιπτώσεις γυναικών τις οποίες οι τοπικές κυβερνητικές υπηρεσίες τοποθετούσαν στον κατάλογο ως υποψήφιες για στείρωση. Από το 1996 μπήκε παρά την θέληση της στην λίστα και από εκείνη την ημέρα για δύο χρόνια αντιμετώπιζε αφόρητες πιέσεις στις συχνές απρόσκλητες επισκέψεις στο σπίτι της από τις ομάδες για το Εθελοντικό (!) Πρόγραμμα Χειρουργικής Αντισύλληψης. Ύστερα από εκβιασμούς και απειλές η Μαμερίτα και ο άνδρας της υπέκυψαν και δέχτηκαν να πάνε στο νοσοκομείο της Καχαμάρκα. Στις 27 Μαρτίου 1998 υποβλήθηκε σε επέμβαση στείρωσης με την μέθοδο της απολίνωσης σαλπίγγων. Σε αυτήν την περίπτωση ο χειρουργός κόβει και κλείνει τις σάλπιγγες της γυναίκας έτσι ώστε τα ωάρια να μην μπορούν να κατέβουν και τα σπερματοζωάρια να ανέβουν. Το απόγευμα της ίδιας ημέρας, όταν γύρισε στο σπίτι της μετά την επέμβαση ένιωσε ζαλάδες και έκανε εμετό. Την επόμενη ημέρα επέστρεψε στο νοσοκομείο αλλά οι γιατροί την καθησύχασαν αποδίδοντας τα συμπτώματα στην δόση αναισθησίας και την έστειλαν πίσω στο σπίτι της. Από τότε η κατάσταση της άρχισε να επιδεινώνεται, ο πυρετός δεν έπεφτε, τα άκρα της άρχισαν να παραλύουν αλλά οι γιατροί συνέχισαν να αδιαφορούν στις εκκλήσεις για βοήθεια. Στις 4 Απριλίου η Μαμέριτα πέθανε αβοήθητη αφήνοντας πίσω επτά ορφανά. Την Πασκουάλα, την Μαβίλα, την Αλινδόρ, τον Ναπολέων, τον Αμάνθιο, την Ντέλια και την Αλμανσόρ, ηλικίας από δεκαπέντε χρόνων έως τεσσάρων μηνών.


Η αδικοχαμένη Μαμέριτα Μεστάνσα προστέθηκε στον μακρύ κατάλογο δεκάδων χιλιάδων φτωχών γυναικών της περουβιανής υπαίθρου αλλά και των παραγκουπόλεων στα αστικά κέντρα που υπέστησαν αναγκαστική στείρωση στα πλαίσια ενός προγράμματος που σχεδίασε η κυβέρνηση του εγκληματία και πραξικοπηματία προέδρου Φουχιμόρι. Το πρόγραμμα αναγγέλθηκε το 1995 ως σχέδιο για την δημόσια υγεία με σκοπό την μείωση της ακραίας φτώχειας μέσου του συμβουλευτικού ελέγχου των γεννήσεων. Στην πραγματικότητα ήταν μια μαζική και βίαιη επιχείρηση στείρωσης χιλιάδων γυναικών αλλά και ανδρών κυρίως ιθαγενών Κέτσουα και Αιμάρα. Σύμφωνα με έκθεση μιας επιτροπής που παρήγγειλε το Υπουργείο Υγείας το 2002, στο διάστημα μιας πενταετίας εφαρμογής του προγράμματος 1995-2000, στειρώθηκαν τουλάχιστον τριακόσιες τριάντα χιλιάδες γυναίκες και είκοσι πέντε χιλιάδες άνδρες. Μόνο μια στις δέκα στειρώσεις θεωρείται πως έγινε με την απόλυτη συναίνεση των γυναικών. Ένας απροσδιόριστος αριθμός από αυτές πέθαναν ή έμειναν ανάπηρες εξαιτίας των άθλιων συνθηκών μέσα στις οποίες έγιναν οι επεμβάσεις. Το πρόγραμμα υποστηρίχθηκε και χρηματοδοτήθηκε από το Ταμείο του ΟΗΕ για τον Πληθυσμό και την Αμερικάνικη Βοήθεια (Usaid) και εισέπραξε τα ευμενή σχόλια της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας! Οι Αμερικανοί είχαν αναμιχθεί σε προγράμματα οικογενειακού προγραμματισμού στην χώρα από την δεκαετία του Εβδομήντα μοιράζοντας εκατομμύρια δολάρια με στόχο τον έλεγχο της αύξησης του πληθυσμού. Το πιο εκπληκτικό είναι όμως πως το πρόγραμμα του Φουχιμόρι επικροτήθηκε ως προοδευτική πολιτική από αρκετές διεθνείς φεμινιστικές οργανώσεις που πανηγύριζαν τότε για την απόφαση της περουβιάνικης κυβέρνησης να αναμετρηθεί με την συντηρητική καθολική παράδοση στην χώρα!

Το γενοκτονικό, στην πραγματικότητα, πρόγραμμα στειρώσεων του καθεστώτος Φουχιμόρι που θεωρείται το πιο εκτεταμένο από κάθε άλλο στην Λατινική Αμερική είχε σαφή κοινωνική και πολιτική στόχευση. Εκτυλίχθηκε σε μια περίοδο κορύφωσης της κρατικής τρομοκρατίας ύστερα από την νίκη του καθεστώτος ενάντια στην αριστερή επαναστατική οργάνωση ΚΚ Περού - Φωτεινό Μονοπάτι και την εξουδετέρωση της ηγεσίας της. Στόχο είχε τις αγροτικές, ινδιάνικες φτωχές περιοχές, κυρίως στον νότο στις οποίες παραδοσιακά οι αντάρτες είχαν μεγάλη επιρροή. Αξιοποιώντας τον φόβο και με την απειλή να θεωρηθούν τρομοκράτες όσες και όσοι αντιδρούσαν, δεκάδες χιλιάδες γυναίκες υπέστησαν στείρωση αρκετές φορές μάλιστα εν αγνοία τους στα αγροτικά ιατρεία ή σε κινητές ιατρικές μονάδες. Υπάρχει πλήθος καταγγελιών πως οι αγράμματες γυναίκες υπέγραφαν με το δακτυλικό αποτύπωμα τους στη δήλωση οικειοθελούς στείρωσης στα… ισπανικά! Άλλες αναισθητοποιήθηκαν και στειρώθηκαν ενώ είχαν πάει στο ιατρείο με συμπτώματα γρίπης ενώ πάρα πολλές φορές οι - επί το πλείστον - λευκοί γιατροί και νοσοκόμες τις εκβίαζαν με την απειλή του αποκλεισμού από το κρατικό πρόγραμμα διανομής τροφίμων.

Η περίοδος Φουχιμόρι υπήρξε μια από τις πιο σκοτεινές στην σύγχρονη ιστορία της χώρας. Τα διεθνή επίσημα ΜΜΕ και φυσικά όλες οι δυτικές κυβερνήσεις με επικεφαλής την αμερικάνικη υποστήριξαν με κάθε τρόπο και συγκάλυψαν την εγκληματική πολιτική που εφαρμόστηκε σε όλες τις πτυχές της οικονομικής και κοινωνικοπολιτικής ζωής. Γι' αυτούς το ζητούμενο ήταν να τσακιστεί η επαναστατική αριστερά στην χώρα και το Φωτεινό Μονοπάτι που την εκπροσωπούσε. Ακόμα και τώρα, και παρά το γεγονός πως ο Φουχιμόρι είναι στην φυλακή, δεν είναι λίγοι εκείνοι που επιμένουν να εξισώνουν, στην καλύτερη περίπτωση, την πολιτική του καθεστώτος με τον επικό αγώνα των μαοϊκών ανταρτών.

ΔΕΙΤΕ το ντοκιμαντέρ A Woman’s Womb:  www.cultureunplugged.com/documentary/watch-online/play/4623/A-Woman-s-Womb/?pp=share