Εκπαίδευση: Ο δρόμος της επίθεσης στρώνεται με μπόλικη «αυτοδιαχείριση».

Εκπαίδευση: Ο δρόμος της επίθεσης στρώνεται με μπόλικη «αυτοδιαχείριση».

της Βαγγελιώς Δερμιτζάκη, μέλος των Αγωνιστικών Κινήσεων Εκπαιδευτικών

Η νέα συγκυβέρνηση παζαρεύει τις ζωές μας, εισέρχεται με φόρα στον «ρεαλισμό», δίνει διαπιστευτήρια στα μεγάλα αφεντικά της Ευρώπης και η «ελπίδα» πέφτει στα κεφάλια μας. Η ταχύτητα προσαρμογής του ΣΥΡΙΖΑ (για τους ΑΝΕΛ δεν τέθηκε ποτέ λόγος) είναι ιλιγγιώδης. Πριν ακόμη υπογραφεί το νέο μνημόνιο, ανακοινώνονται νέες δεσμεύσεις υποτέλειας στα ξένα αφεντικά. Τα δύσκολα για τον λαό είναι μπροστά.

Πέρα κι έξω από την αλήθεια των γεγονότων, μεγάλα τμήματα της «αριστερά μας» βλέπουν τα οράματά τους να γίνονται πραγματικότητα από τη συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ! Μόλις ο Κουράκης έθεσε το θέμα της εκλογής των διευθυντών από τους συλλόγους διδασκόντων των σχολείων, ήχησαν ταρατατζούμ για τη νέα δυαδικής εξουσίας!

Ο ΣΥΡΙΖΑ, φυσικά, ψάχνει εναγωνίως θα βρει τρόπους να ελέγξει το μηχανισμό διοίκησης των σχολείων που κατέχουν εδώ και χρόνια ΝΔ και ΠΑΣΟΚ. Ίσως να θεωρούν πως με μια χαριτωμένη περικύκλωση του παλιού κυβερνητικού προσωπικού, θα μπορέσουν να φορέσουν στον κλάδο τον νέο κυβερνητικό μηχανισμό και μάλιστα κατ’ επιλογή του. Δεν ξέρουμε αν θα επικρατήσουν οι κυβερνητικές συνιστώσες που επιθυμούν να ελέγξουν τη διοίκηση με ολίγον πειραγμένες τις παλιές κλασικές μεθόδους επιλογής στελεχών ή αν θα κυριαρχήσουν οι «επαναστατικές» μορφές εγκατάστασης μιας νέας κομματικής κλαδικής στα σχολεία. Με την παλιά μέθοδο δεν δημιουργείται μεγάλη αναστάτωση, με τη νέα εξασφαλίζονται νέες συμμαχίες στο χώρο της «εκπαιδευτικής αριστεράς», η οποία θεωρεί τη φάκα που στήνεται για τον κλάδο ως πεδίο ελευθερίας.

Ετσι, αρκετοί εκπαιδευτικοί, μασουλώντας το τυράκι της φάκας, συζητάνε (κυρίως μέσω διαδιχτύου), για τα κριτήρια που πρέπει να έχει ένας διευθυντής σχολείου για να θεωρηθεί «άξιος» και «ικανός». Είναι μια συζήτηση στον αέρα, αφού γίνεται αυθαίρετα η αποδοχή πως η κυβέρνηση δε θα ορίσει ούτε κριτήρια ούτε διαδικασίες που θα πρέπει να τηρηθούν. Επίσης, είναι μια συζήτηση τύπου κολοκυθιάς που ενσωματώνει τόσο την «αυτοαξιολόγηση» όσο και την «αξιολόγηση», με τις οποίες ο κλάδος συγκρούστηκε το προηγούμενο διάστημα. Ίσως μερικοί, πάντα καλοπροαίρετα, να θεωρούν ότι η περίοδος επιτρέπει να κάνουν την «καλή» αυτοαξιολόγηση-αξιολόγηση. Ίσως κάποιοι να είναι πολύ οργισμένοι με τους διευθυντές που επιχείρησαν να επιβάλουν στον κλάδο όλες τις εντολές του υπουργείου και θέλουν, αν τα καταφέρουν, να τους δώσουν ένα καλό μάθημα. Πέρα από προθέσεις, η διαδικασία επιλογής διευθυντών από τους συλλόγους διδασκόντων των σχολείων θα οδηγήσει σε αλληλοφάγωμα και σε πικρίες ανάμεσα στους συναδέλφους. Αυτές οι νέες διαδικασίες που υιοθετούνται άκριτα, φέρνουν νέο χτύπημα στις ήδη τραυματισμένες συναδελφικές σχέσεις και τη συλλογικότητα του κλάδου. Γι’ αυτό κανείς εκπαιδευτικός δεν πρέπει να πάρει μέρος σε διαδικασίας αξιολόγησης και κρίσης άλλων εκπαιδευτικών με οποιοδήποτε τρόπο και για οποιοδήποτε λόγο. Τα συνδικαλιστικά όργανα οφείλουν να κινηθούν σε αυτή την κατεύθυνση, προστατεύοντας τον κλάδο και διαφυλάσσοντας την ενότητά του.

Την ίδια στιγμή που Τσίπρας - Μέρκελ εγκαινιάζουν μια «νέα περίοδο στις σχέσεις τους», παρακάμπτεται η σκληρή πραγματικότητα πως τα σχολεία διοικούνται από την εκάστοτε κυβέρνηση και τους νόμους της. Οι διευθυντές, όπως και αν επιλέγονται και όπως κι αν ονομάζονται, εφάρμοζαν και θα εφαρμόζουν κυβερνητικούς νόμους και διευθύνουν σύμφωνα με αυτούς. Χρόνο με το χρόνο, το πλαίσιο λειτουργίας των σχολείων γίνεται πιο αυταρχικό και ανελαστικό. Παρακάμπτοντας αυτές τις απλές αλήθειες, ο κλάδος βυθίζεται στην ονειροπόληση της «αυτοδιαχείρισης» και μετατρέπεται από κριτής και διεκδικητής, σε απολογούμενος και συνυπεύθυνος. Μια τέτοια αλλαγή στην συνείδηση των εκπαιδευτικών επιδιώκει εδώ και χρόνια το σύστημα με τις διάφορες «αποκεντρώσεις», που μεταβιβάζουν την ευθύνη λειτουργίας των σχολείων στους εκπαιδευτικούς και τους γονείς, βάζοντας τους να τρέχουν για χορηγούς, να απολογούνται για τις εκπαιδευτικές και λειτουργικές δυσλειτουργίες, να βρίσκουν λύσεις εκ των έσω στις ελλείψεις εκπαιδευτικών κλπ.

Στις πολυσέλιδες εκθέσεις ιδεών και τις ατέλειωτες καταγραφές προτάσεων της εκπαιδευτικής «αριστεράς μας», το αίτημα για επιλογή διευθυντών από τους εκπαιδευτικούς των σχολείων συνοδεύεται με αύξηση των αρμοδιοτήτων του συλλόγου διδασκόντων. Τα αιτήματα τείνουν να περιγραφούν με τη φράση «όλη η εξουσίας στους συλλόγους διδασκόντων». Μάλιστα, ζητείται να γίνονται περισσότερες συνεδριάσεις των συλλόγων διδασκόντων που θα έχουν «αναβαθμισμένο διοικητικό και παιδαγωγικό ρόλο και θεσμοθετημένη πρωταγωνιστική θέση στη διαδικασία προγραμματισμού, σχεδιασμού, απολογισμού του εκπαιδευτικού έργου». Πρακτικά, αιτούνται ενός είδους εσωτερικό κανονισμό λειτουργίας, μια «άλλη» αξιολόγηση-απολογισμό, περισσότερες ώρες παραμονής των εκπαιδευτικών στα σχολεία (δηλαδή επέκταση του ωραρίου) και επιβάρυνσή τους με πλήθος ευθυνών. Είναι σαν να ζητείται να θεσμοθετηθεί η πρακτική των εκάστοτε κυβερνώντων που πετούν το μπαλάκι προς τη βάση των εργαζομένων για να ξεμπερδέψουν με τις δικές τους ευθύνες.

Φαίνεται πως πολλοί «ριζοσπάστες» στο όνομα της εναντίωσης στην ιεραρχία, δε αντέχουν πολιτικά και δεν φτάνουν θεωρητικά να αμφισβητήσουν καμία ιεραρχία. Θεωρώντας πως η εκπαίδευση μπορεί να λειτουργήσει σε μια γυάλα, πως δεν αποτελεί βασικό μηχανισμό της κυριαρχία του συστήματος, αλλάζουν κανένα όνομα (ο διευθυντής να λέγεται συντονιστής, κατά τη γελοιότητα η τρόικα να λέγεται «θεσμοί»), αλλάζουν καμιά διαδικασία, όπως αυτή της επιλογής διευθυντών και είναι έτοιμοι να διαχειριστούν τη νησίδα τους. Τελικά, το σχολείο που ονειρεύονται θα δημιουργηθεί με μια μικρή ανακαίνιση του υπάρχοντος!

Για την αύξηση των αιρετών στα όργανα συνδιοίκησης, τι να πει κανείς! Ήδη υπάρχει συνωστισμός των παρατάξεων για να κερδηθεί άλλη μια θέση στους κρατικούς θεσμούς. Αν δοθεί η πολυπόθητη πλειοψηφία στα συνδιοικητικά, θα φέρουν το βάρος της ευθύνης για τις μεταθέσεις, τις αποσπάσεις, τις τοποθετήσεις, τα πειθαρχικά και τη λειτουργία των σχολείων χωρίς εκπαιδευτικούς. Με απλά λόγια, η ευθύνη θα μετακυλυθεί στον ίδιο τον κλάδο που εξέλεξε τους αιρετούς. Το νομικό πλαίσιο αλλάζει συνεχώς προς την κατεύθυνση περιορισμού των δικαιωμάτων μαθητών και εκπαιδευτικών. Όμως, κάποιοι έχουν τόσο αναχωρήσει από την πραγματικότητα, που ονειρεύονται λιτότητα και εξαθλίωση με δημοκρατία!

Οσο οι αυταπάτες γιγαντώνονται, τόσο επικρατεί σιγή ιχθύος για τις ανατροπές που έφεραν στις ζωές των εκπαιδευτικών και των σχολείων τα μνημονιακά μέτρα. Καλλιεργείται η λογική των μηδενικών απαιτήσεων και κινητοποιήσεων. Οι απολύσεις εκπαιδευτικών, οι καθηλωμένοι μισθοί, οι μηδαμινοί διορισμοί, το κλείσιμο σχολείων και τμημάτων, η αξιολόγηση που «θα ανταμείβει τους άξιους», ο οικονομικός στραγγαλισμός των σχολείων είναι η πραγματικότητα που θα χειροτερέψει. Το νέο μνημόνιο-συμφωνία που ετοιμάζουν και η επίσημη υποδοχή του ΟΟΣΑ με την εργαλειοθήκη του που αναβαθμίζεται ως τέταρτος «θεσμός» εποπτείας, φέρνουν κακές εξελίξεις σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης. Οι εκπαιδευτικοί πρέπει να ετοιμαστούν για να απαντήσουν στο νέο κύμα επίθεσης και όχι να καλούνται να ξεχαστούν με το άρλεκιν της «αυτοδιαχείρισης».

Οι εκλογικές αυταπάτες, η περίοδος χάριτος που δίδεται απλόχερα στη συγκυβέρνηση, το πέλαγος της ονειροπόλησης και αυταπάτης, η απαξίωση των απεργιών και κινητοποιήσεων, οι «βαθυστόχαστες εποικοδομητικές προτάσεις», έχουν οδηγήσει στη διάλυση των συνδικαλιστικών διαδικασιών. Ο δρόμος της επίθεσης στρώνεται με μπόλικη «αυτοδιαχείριση» προκειμένου να αφοπλιστεί πολιτικά και ιδεολογικά ο κλάδος και να υποταχθεί. Ιστορικά η ρεφορμιστική γραμμή της «συνδιοίκησης» και της «αυτοδιαχείρισης» οδηγούσε πάντα στην αλλοίωση του χαραχτήρα των συνδικάτων. Όταν το ΠΑΣΟΚ εισήγαγε τη γραμμή της «λαϊκής συμμετοχής» (τότε πάλι είχε παραζαλιστεί η «αριστερά μας» υιοθετώντας τη), κατάφερε να ελέγξει το συνδικαλιστικό κίνημα, του κόλλησε το κουσούρι των πελατειακών σχέσεων και τη λογική της ανάθεσης. Σήμερα, η συνδικαλιστική δράση αντιμετωπίζεται ως μια συνιστώσα που είτε θα βοηθήσει κάποιους να παίξουν καλύτερα στο κεντρικό πολιτικό – κοινοβουλευτικό σκηνικό είτε θα τους βάλει πιο μέσα στους κρατικούς μηχανισμούς για να αλώσουν(!), τάχα μου, το κράτος προς όφελος του λαού και του τόπου!!!

Οι αυταπάτες είναι πάντα ολέθριες κι επικίνδυνες. Στην πραγματικότητα στήνεται ένα σκηνικό για να περάσουν βελούδινα παλιά και νέα μέτρα. Ο κλάδος δεν πρέπει να πέσει στην φάκα. Η προοπτική βρίσκεται στον αγώνα αντίστασης και διεκδίκησης. Άλλος δρόμος δεν υπάρχει.