40 χρόνια μετά Πώς οδηγηθήκαμε στη χούντα και τα διδάγματα της εξέγερσης
Η δικτατορία δεν έπεσε από τον ουρανό. Τα γεγονότα που οδήγησαν στο πραξικόπημα πάνε μερικά χρόνια πίσω, μετά την ήττα του ΔΣΕ το 1949 και την επικράτηση των Άγγλων και Αμερικάνων ιμπεριαλιστών. Μια περίοδος ασφυκτικής αμερικανοκρατίας, διώξεων και άγριας καταστολής ξεκινά. Τα ξερονήσια γεμίζουν αγωνιστές, το πιστοποιητικό κοινωνικών φρονημάτων εκδίδεται, απαραίτητο έγγραφο για να εργαστεί ή να σπουδάσει κανείς μέχρι το 1960. Ο Τρούμαν, οι διάδοχοί του και αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες (CIA) καθορίζουν το πολιτικό σκηνικό της χώρας, ανεβοκατεβάζοντας κυβερνήσεις, διορίζοντας υπουργούς, ελέγχοντας το στρατό και τις δικαστικές αρχές.
Το 1952 καταδικάζεται και εκτελείται ο Νίκος Μπελογιάννης, με την κατηγορία του κομμουνιστή και του Σοβιετικού πράκτορα κατασκοπείας, μέσα από μια δίκη- παρωδία. Την ίδια περίοδο, η κατάσταση στην Αριστερα είναι κρίσιμη.
Το 1956, με το 20ο Συνέδριο του Κομμουνιστικού Κόμματος Σοβιετικής Ένωσης (ΚΚΣΕ) και την άνοδο του Χρουστσόφ, ανατρέπεται η επαναστατική κατεύθυνση και κυριαρχεί ο ρεβιζιονισμός-ρεφορμισμός. Περνά η γραμμή της αποσταλινοποίησης, της «ειρηνικής συνύπαρξης» με τους ιμπεριαλιστές και του «ειρηνικού κοινοβουλευτικού περάσματος». Η αντεπαναστατική κατεύθυνση περνάει πραξικοπηματικά στο ΚΚΕ με την 6η Ολομέλεια του’56. Με «εκ των άνω» εντολή, διαλύονται οι παράνομες οργανώσεις του κόμματος και αφήνονται να συλληφθούν εκατοντάδες αγωνιστές. Το χτύπημα στην επαναστατική αριστερά είναι τεράστιο. Η συγκρότηση του αντιρεβιζιονιστικού μετώπου καθυστερεί σημαντικά και εμφανίζει πολλές δυσκολίες. Μόλις το 1963, εκδίδεται το περιοδικό «Αναγέννηση» και η εφημερίδα «Λαϊκός Δρόμος» από το ελληνικό μαρξιστικό-λενινιστικό ρεύμα που αρχίζει να παίρνει μορφή. Θα ακολουθήσει η ίδρυση της ΟΜΛΕ το 1968.
Παρά το σοβαρό πλήγμα στο εσωτερικό της Αριστεράς και τους δυσμενείς για το λαό συσχετισμούς, το λαϊκό κίνημα αρχίζει να ανασυγκροτείται. Το 1960 ξεσπούν οι απεργίες των οικοδόμων. Η αγριότητα της αστυνομίας και η αγανάκτηση των οικοδόμων ήταν τέτοιες που μετέτρεψαν τις διαδηλώσεις σε άγριες συγκρούσεις.
Μέσα στο ήδη υπάρχον εκρηκτικό κλίμα που έχει αρχίσει να διαμορφώνεται από το ‘60, θα συντελεστούν μια σειρά γεγονότα που θα οδηγήσουν στην κορύφωση της λαϊκής οργής και σε νέα μαχητικά και μαζικά ξεσπάσματα.
Η δολοφονία Λαμπράκη το ‘63 πυροδότησε μια άνευ προηγουμένου πολιτική κρίση. Οι αποκαλύψεις για άμεση εμπλοκή της αστυνομίας προκάλεσαν τέτοια λαϊκή κατακραυγή που οδήγησε σε παραίτηση της κυβέρνησης Καραμανλή. Αναλαμβάνει η Ένωση Κέντρου του Γ.Παπανδρέου (με τη στήριξη της ΕΔΑ), για να τον διαδεχθεί αμέσως, έπειτα από διαμάχη του με το Βασιλιά, η κυβέρνηση Νόβα.
Ακολουθεί η δολοφονία του φοιτητή Σωτήρη Πέτρουλα από αστυνομικούς κατά τη διάρκεια διαδήλωσης στην Αθήνα τον Ιούλιο του 1965. Ξεσπούν τα Ιουλιανά.
Η πολιτική κατάσταση είναι ασταθής και εκτός ελέγχου. Το κίνημα φουντώνει και τα γεγονότα διαδέχονται γρήγορα το ένα το άλλο.
Παράλληλα, περί το 1965, φουντώνει το αντιπολεμικό κίνημα ενάντια στον αμερικανικό πόλεμο στο Βιετνάμ. Οι διαδηλώσεις στην Ελλάδα παίρνουν χαρακτήρα αντιιμπεριαλιστικό, ενάντια στην εξάρτηση και την αμερικανοκρατία.
Στις συνθήκες που διαμορφώθηκαν, καμιά κυβέρνηση δε μπορούσε πια να σταθεί: από τον Αυγούστο του 1965 μέχρι το Δεκέμβρη του 1966 εναλλάσσονται 4 κυβερνήσεις, όποτε και προκηρύσσονται εκλογές για τις 28 Μάη του 1967. Έμελλε να μην πραγματοποιηθούν ποτέ...
Γίνεται πλέον φανερό στο ντόπιο και ξένο κεφάλαιο ότι υπό την πίεση του λαϊκού κινήματος χάνεται ο έλεγχος. Ταυτόχρονα, οι Αμερικάνοι χρειάζονται την Ελλάδα ως βάση τους στην περιοχή απέναντι στη Σοβιετική Ένωση και στα μέτωπα στη Μέση Ανατολή (βλ. πόλεμος των 6 ημερών).
Καταστρώνεται το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου 1967. Έτσι εξασφαλίζεται μια πολιτική σταθερότητα, ώστε να προχωρήσουν τα σχέδια των ΗΠΑ χωρίς να παρεμποδίζονται από τις λαϊκές κινητοποιήσεις και τις διαμάχες παλατιού-αστών. Εξασφαλίζεται η εξάρτηση της χώρας από τους Αμερικάνους σχεδόν αποκλειστικά, καθώς η χούντα προσπαθεί να ανακόψει τη διείσδυση των δυτικοευρωπαίων στην Ελλάδα.
Το ΚΚΕ και η ΕΔΑ δεν προετοίμαζαν τις λαϊκές μάζες για την έλευση της δικτατορίας. Μάλιστα, το φύλλο της «Αυγής» (τότε όργανο της ΕΔΑ) της 21ης Απριλίου είχε στο πρωτοσέλιδο τον τίτλο «Οι λόγοι για τους οποίους δεν πρόκειται να γίνει πραξικόπημα». Αμέσως, κηρύσσονται παράνομες όλες οι αριστερές οργανώσεις, αρχίζουν οι διωγμοί, οι συλλήψεις και τα βασανιστήρια. Τα ξερονήσια ξανανοίγουν, λογοκρίνονται όλα τα έντυπα υλικά, το θέατρο, η ποίηση. Απαγορεύονται οι συναθροίσεις. Η αστυνομοκρατία στη δημόσια ζωή γίνεται ασφυκτική. Τα πρώτα χρόνια της δικτατορίας, το λαϊκό κίνημα τσακίζεται και μουδιάζει. Μέσα στις πιο αντίξοες συνθήκες, οι αντιστασιακές οργανώσεις προσπαθούν παράνομα να ανασυγκροτηθούν. Παράλληλα, συντελούνται βαθύτατες διεργασίες που οξύνουν το αντιαμερικανικό και αντιφασιστικό λαϊκό αίσθημα και προαναγγέλλουν νέες «θύελλες».
Η εγκάθετη αμερικανοκίνητη δικτατορία θα το αντιληφθεί σύντομα. Το 1970, ο Μαρκεζίνης προτείνει το σχέδιο «φιλελευθεροποίησης» της χούντας, το οποίο προέβλεπε μια ασφαλή και ελεγχόμενη μετάβαση σε μια συντηρητική κοινοβουλευτική δημοκρατία, προκειμένου να υπηρετηθούν καλύτερα ξένα και ντόπια συμφέροντα.
Τα ρεφορμιστικά κόμματα ΚΚΕ και ΚΚΕ εσ. τσιμπάνε στο δόλωμα της «φιλελευθεροποίησης». Ισχυρίζονται ότι ο λαός έπρεπε να εκμεταλλευτεί τα «δημοκρατικά ανοίγματα» του καθεστώτος, ώστε να επιφέρει ομαλά την αλλαγή.
Ονειρεύονται την εκλογική νίκη ενός μετώπου αντιδικτατορικών δυνάμεων (μαζί και του Βασιλιά!) στις πρώτες εκλογές που θα προκήρυσσε η «φιλελευθεροποιημένη» πια χούντα. Οι ριζοσπαστικές αριστερές δυνάμεις (ΟΜΛΕ, ΕΚΚΕ, κ.α) καταγγέλλουν την προδοτική αυτή στάση και καλούν το λαό σε αγώνα για την επαναστατική ανατροπή του φασιστικού καθεστώτος.
Με βάση αυτή τη λογική, όλο το επόμενο διάστημα, οι ρεφορμιστικές δυνάμεις θα ακολουθήσουν τη γραμμή: «Όχι ακραίες μορφές πάλης, όχι προκλητικές ενέργειες. Να μην δικαιολογηθεί η επιβολή στρατοκρατικών μέτρων». Την ίδια λογική ακολουθούν στα πανεπιστήμια με το σύνθημα «όχι απρογραμμάτιστες ενέργειες, όχι καταλήψεις». Ο λαός όμως έχει άλλα σχέδια…
Όπως δημοσίευε η εφημερίδα της ΟΜΛΕ «Λαϊκός Δρόμος», τ.13: «… Η τεράστια πλειοψηφία των σπουδαστών μοιάζει με ηφαίστειο έτοιμο να εκραγεί. Τους επερχόμενους αγώνες των φοιτητών, τη θύελλα που πλησιάζει, είναι ανίκανη τώρα πια να ανακόψει η φασιστική βία και τρομοκρατία».
Η εξέγερση του Πολυτεχνείου τίναξε στον αέρα τα σχέδια για φιλελευθεροποίηση του καθεστώτος. Το αντιφασιστικό-αντιιμπεριαλιστικό περιεχόμενο κυριαρχεί και εκφράζει τις φοιτητικές και λαϊκές μάζες. Με συνθήματα «ΑΠΟΨΕ ΠΕΘΑΙΝΕΙ Ο ΦΑΣΙΣΜΟΣ», «ΕΞΩ ΟΙ ΑΜΕΡΙΚΑΝΟΙ», «ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΛΑΕ», «ΨΩΜΙ-ΠΑΙΔΕΙΑ-ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ» η εξέγερση γίνεται παλλαϊκή, οδηγεί σε γενική απεργία. Ο λαός κατεβαίνει κατά εκατοντάδες χιλιάδες στην κατάληψη και συγκρούεται με την αστυνομία. Οι ρεφορμιστικές δυνάμεις χαρακτήρισαν τα περισσότερα από τα παραπάνω συνθήματα ως «αριστερίστικα» ή «άκαιρα», παλεύοντας μέχρι την τελευταία στιγμή τη γραμμή της «απαγκίστρωσης» από το Πολυτεχνείο. Εκφράζοντας άλλοτε άμεσα και άλλοτε έμμεσα, ότι έβλεπαν την εξέγερση σαν μια «επικίνδυνη περιπλοκή». Και ήταν πράγματι έτσι για το χουντικό καθεστώς… Αργότερα, το ’74, θα καταρρεύσει ολοκληρωτικά και κάτω από το βάρος του συγγενικού πραξικοπήματος στην Κύπρο, που οδήγησε στην εισβολή των Τούρκων και τη διχοτόμηση του νησιού.
Η Χούντα δεν τελείωσε το ’73, λοιπόν, αλλά το ’74. Στα χρόνια της πολιτικής-οικονομικής κρίσης που διανύουμε, οι μεγάλοι ιμπεριαλιστές εκμεταλλευτές και οι ντόπιες αστικές δυνάμεις προσπαθούν να πείσουν το λαό της χώρας ότι η διπλή εξάρτηση σε Ευρωπαίους και Αμερικάνους, τα Μνημόνια, το δυσοίωνο μέλλον της φτώχιας και της ανεργίας για τις ερχόμενες γενιές, η διάλυση των ελευθεριών και των δικαιωμάτων που κατακτήθηκαν με αγώνες δεκαετιών, είναι ο μόνος δρόμος. Αυτό είναι ψέμα και ο λαός το έχει διδαχθεί από την ιστορία του.
Το μοναδικό έγκλημα της κατασυκοφαντημένης «γενιάς του Πολυτεχνείου» είναι ότι ο αγώνας της έμεινε …ανολοκλήρωτος. Αυτή η χώρα δε λυτρώθηκε στιγμή από τον ιμπεριαλισμό και την εκμετάλλευση των ντόπιων λακέδων του, ο λαός δεν ελευθερώθηκε από την καταπίεση. Τώρα πια, έπειτα από δεκαετίες υποχώρησης του λαϊκού και εργατικού κινήματος και με τα αντιλαϊκά κύματα να σαρώνουν τα πάντα, απαιτείται κάτι παραπάνω. Ένα μέτωπο όλου του λαού ριζωμένο πάνω σε γερές εστίες αντίστασης, ικανό να ανακόψει αυτά τα κύματα, να απελευθερώσει ξανά τις τεράστιες δυνάμεις που εγκλωβίστηκαν. Η σημερινή Αριστερά, από την επίσημη ως την «εξωκοινοβουλευτική», βυθίστηκε για δεκαετίες στα αδιέξοδα της ενσωμάτωσής της. Σήμερα, αρνείται να καταλάβει τις ανάγκες οικοδόμησης αυτού του μετώπου. Επικρατεί ο εκλογικός κρετινισμός και το σύνθημα «κάτω η κυβέρνηση» που προβάλλει σαν απάντηση δια πάσα νόσο. Μόνο που το ‘65-’66 έδειξε ότι οι κυβερνήσεις έπεφταν η μία μετά την άλλη και το σκηνικό πολιτικής αστάθειας που ονειρεύονταν υπήρξε αλλά δεν αρκούσε. Ο λόγος που οδήγησε στη δικτατορία ήταν ότι, σε εκείνη τη φάση, το λαϊκό εργατικό κίνημα δε βρέθηκε σε τέτοιο βαθμό συγκροτημένο, ώστε να θέσει το ζήτημα «ο λαός αφέντης στον τόπο του». Ξανά πίσω στον ίδιο παρονομαστή, λοιπόν. Σήμερα που έχουν αλλάξει 3 κυβερνήσεις μέσα σε 4 χρόνια, η αριστερά «μας» δε θέλει να δει ότι απαιτείται μια μακρά πορεία ανασυγκρότησης του κινήματος.
Σήμερα δε ζούμε μια χούντα αλλά μια ωραιότατη «αστική δημοκρατία», με όλο το αποκρουστικό της πρόσωπο. Διπλά εξαρτημένη, διπλά επιθετική, με τη φασιστικοποίηση της δημόσιας ζωής να προχωράει ταχύτατα και το λαό μπροστά στους ανταγωνισμούς των ιμπεριαλιστών και τις πολεμικές τους διαθέσεις. Όταν η Αριστερά δε θέλει να δει την εξάρτηση και κλείνει τα μάτια, δε θέλει να ξέρει με ποιον αναμετριέται. Ονειρεύεται αριστερές κυβερνήσεις που αλλάζουν το ρου της ιστορίας, ή τουλάχιστον έναν εκλογικό μηχανισμό που οι εξελίξεις θα τον αφήσουν στην «ησυχία του». Ο λόγος του τελευταίου για το ΚΚΕ που σήμερα προβάλλει την «οραματική» «λαϊκή εξουσία» σαν προϋπόθεση για να καταδεχθεί να αναμειχθεί στις ζωντανές αντιστάσεις στο σήμερα, ελπίζοντας να τις αποφύγει …από τ’ αριστερά. Μόνο που οι εξεγέρσεις ούτε παραγγέλνονται ούτε μπαίνουν στο συρτάρι να περιμένουν έγκριση από την πεφωτισμένη «μαχητική διανόηση» του ΚΚΕ, του ΣΥΡΙΖΑ, της ΑΝΤΑΡΣΥΑ ή οποιουδήποτε άλλου. Ξεσπούν ως αναπόφευκτο ιστορικό γεγονός και αναζητούν κατεύθυνση. Και χθες, όπως και σήμερα, διψούν για τα πραγματικά πρωτοπόρα κομμάτια που, παρά τις ανεπάρκειες και τις αδυναμίες, θα ριχθούν στην υπόθεση συγκρότησης του λαϊκού εργατικού κινήματος, από όπου αυτό σκιρτά και εκδηλώνεται. Εκεί που η πραγματικά αντικαπιταλιστική-αντιιμπεριαλιστική κατεύθυνση μπορεί να συναντά τις αγωνίες του λαού μας και να ανθίζει, να αγκαλιάζεται πλατιά, να απλώνει.
πηγή: Προλεταριακή Σημαία
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου